MIJN LIEFDE MIJN LIJF

Op 3 augustus was Amsterdam compleet ingenomen door de fenomenale Gay Pride, een feestelijk evenement dat jaarlijks ruim een half miljoen bezoekers uit de hele wereld trekt. Ook dit jaar was het evenement een massale trekpleister. Nederland vierde in Amsterdam op een indrukwekkende wijze het recht op liefde, zelfsbeschikkingsrecht en vrijheid, mensenrechten voor een ieder. Eén van de boten tijdens de Gay Pride was de kabinetsboot, waarop minister Bussemaker samen met homo-activisten uit de Turkse, Marokkaanse, Surinaamse en Antilliaans/Arubaanse gemeenschap deze dag uitgebreid vierde. Bij de samenstelling van de gastenlijst, vroeg de organisatie mij, als emancipatie- en LHBT-activist, tot welke categorie ik mij persoonlijk reken: lesbisch, biseksueel of hetero.

Liefde
Kunt u het zich voorstellen dat iemand u deze vraag stelt? De vraag is er één die ik als moeder en braverik, al bijna 15 jaar in een heterorelatie, niet vlug krijg. Maar het is er één die hoort bij een maatschappij waarin categorisering aan de orde van de dag is. Toch zette deze goed bedoelde, doch verrassende vraag mij aan het denken. Wat was het antwoord eigenlijk? Want waar hebben we het over? De situatie van vandaag? De ervaringen uit mijn experimentele adolescentieperiode? Mijn verliefdheden? De latente fantasieën of de gepraktiseerde werkelijkheid? En wat betekent het antwoord van vandaag? Is het statisch? Of mag ik ook van voorkeur veranderen? Mijn hemel! Een zware wetenschap, deze categorisering. En zeker voor mij, iemand die gecharmeerd raakt van karakters en niet zozeer kijkt naar etniciteit, geslacht of leeftijd.

Zelfbeschikkingsrecht
Deze vraag staat synoniem voor ‘Wat heb jij allemaal in je bed gehad (of willen hebben)?’ Tja, laat ik dat eens met wildvreemde nieuwsgierige aagjes delen. Bestaan er persoonlijkere vragen? De keuze van je bedgenoot is de meest persoonlijke keuze, de meest fundamentele kwestie binnen het zelfbeschikkingsrecht. Het gaat om de persoon met wie je intiem bent, met wie je liefde, je seksualiteit en je seksuele exploratie deelt.
Maar de samenleving kent kromme gewoonten. Vraagt u maar eens iemand naar iets minder persoonlijks: de hoogte van diens salaris? Wedden dat u de wind van voren krijgt, vervolgd met jarenlange verwijten over jaloezie, afgunst en brutaliteit! ‘Zoiets vraag je toch niet?!’ Maar de nieuwsgierigheid naar degenen met wie je het bed hebt gedeeld bedwingt men minder vaak. We houden ons graag bezig met het seksleven van buren, kennissen en familieleden. De vele bedgenoten van nicht Sharda, de vrouwen die oom Roy allemaal verslond, waar opa Radj allemaal kinderen heeft verwekt en wie nou de vaders zijn van tante Pop’s kinderen, die allen andere raciale kenmerken vertonen. Maar nog interessanter zijn toch al die mannen die ’s avonds binnenlopen bij die boeler verderop in de straat en die vermoedelijke potten die samen een huis delen. En stiekem koesteren velen de fantasie dat je misschien ook eens mee mag doen.

Vrijheid
foto door raul neijhorstHet civilisatieproces ging gepaard met normering. Voor normering was labeling en categorisering nodig. En categorisering heeft consequenties. Want iedere categorie is immers onderwerp van normering, wat in elke staat, regio en in elke wijk anders uitvalt. De kroon op het civilisatieproces was de sociale controle, die in alle lagen terug te vinden is, geïnstitutionaliseerd in wetten en regels, maar ook minder expliciet aanwezig in de gewoonten en gebruiken die wij dagelijks van generatie op generatie doorgeven.
Labeling en categorisering van iemand als homo-, hetero- of biseksueel of als transgender leidt tot consequenties in termen van in- en uitsluiting en zelfs in termen van het strafrecht, ook al gaat het om je eigen lijf en liefde. Er zijn landen waarin de partnerkeuze wettelijk aan banden is gelegd, op homoseksualiteit staat in menig land zelfs de doodstraf. Wetenswaardig is dat dit mensen veroordeelt tot een dubbelleven. Want genoeg mannen en vrouwen die conform de maatschappelijke norm een heterogezin hebben en daarnaast achter de schermen de kansen aangrijpen om te voldoen aan hun werkelijke behoeften, met alle gevolgen van dien.

Mensenrechten
Mensenrechten zijn geen vanzelfsprekendheden. In onnoemlijk veel landen is homoseksualiteit niet geaccepteerd en hanteert men zelfs primitieve wijzen om het uit te bannen. Denk bijvoorbeeld aan geldboetes, gevangenschap,verstoting, maar ook aan steniging. We moeten mensenrechten blijven waarderen, koesteren en vieren! We moeten de aandacht blijven vestigen op vrijheid en zelfbeschikkingsrecht, ook in landen als Nederland, Suriname en de ABC-eilanden, die mensenrechten hoog in het vaandel hebben en waarin we wettelijk veel vrijheid genieten. Ook in deze landen is de doorvertaling van de mensenrechten naar de dagelijkse norm nog lang niet in alle kringen vanzelfsprekend. Ondanks dat discriminatie op basis van seksuele geaardheid in deze landen ongewenst is, is deze aan de orde van de dag. Doe maar eens een test in een omgeving waarin homo’s en lesbiennes zogenaamd geaccepteerd zijn: vertel maar eens van de ene op de andere dag dat je op mensen van je eigen geslacht valt. En geheid vallen er mensen uit je kennissenkring af.
Gelukkig wordt er in Nederland, Suriname en op de ABC-eilanden zowel politieke als beleidsmatig hard aan de weg getimmerd. En zo is er ook het inzicht dat we nog lang niet klaar zijn met het internationaal uitdragen van mensenrechten.

dwt LHBT foto 1

 

Maak elkaar wakker
Ik draag graag mijn steentje bij, niet alleen in Nederland, maar breder. De reden waarom ik mij inspan voor de LHBT-emancipatie is omdat ik het niet juist vind dat derden zich bemoeien met de seksuele voorkeur van een ander, althans zo lang het gaat om meerderjarigen. Het gaat om basale mensenrechten, om het zelfbeschikkingsrecht. Samen met andere LHBT-activisten vereerde ik op 3 augustus het recht op vrijheid op de Nederlandse kabinetsboot. Met opgeheven hoofd zwaaide ik met een Surinaamse rainbowvlag. Hopelijk zwaai ik in de toekomst jaarlijks met dezelfde vlag op een Surinaamse boot met vertegenwoordiging van alle Surinaamse etniciteiten. Wat een droom! Een jaarlijkse Surinaamse boot tijdens de Gay Pride om mensenrechten en vrijheid te eren.

Door: Anita C. Nanhoe
Gepubliceerd: De Ware Tijd van 2 september 2013