Lila nam met een bedenkelijke blik een slok van haar koffie, nadat ik haar had gevraagd hoe haar eerste sekservaring was. Dit gaf haar tijd om na te denken over mijn vraag. Haar ogen rolden alsof allerlei herinneringen haar gedachten passeerden. Gezien de verschillende verhalen die ik heb gehoord, was ik na deze stiltepauze voorbereid op alles. Althans, dat dacht ik.
Lila, een vrouw van boven de 60 jaar. Met roze lippenstift en secuur opgemaakte ogen. Vier verschillende kleuren oogschaduw perfect symmetrisch aangebracht. En nagels in dezelfde kleur roze als haar lippenstift. Ik kon er nog wat van leren met dat haastige ochtendrommeltje op mijn gezicht. Zelfs haar gouden sieraden waren in perfecte harmonie. Ik keek naar een op en top stijlvolle Hindustaanse vrouw.
Hoe zou zij reageren op mijn vraag? Misschien wilde zij het niet over haar seksleven hebben, of er niet aan denken. Ik was voorbereid op van alles, op de grootste ellende, maar niet wat er toen kwam. Na de tweede slok koffie kreeg Lila namelijk een grijns op haar gezicht. Ze begon te vertellen en begon bij het begin.
Het was in Suriname een jongen uit dezelfde straat, waar zij haar allereerste blik op had laten vallen. Na wat gepraat en stiekeme afspraakjes kwam het moment waarop zij meer wilde. Ze had een moment gekozen waarop niemand thuis zou zijn en ze het huis voor zichzelf zou hebben. Bij hem thuis was dat bijna niet mogelijk, maar bij haar thuis was er genoeg gelegenheid.
Het initiatief kwam van haar en ze wist precies wat ze wilde. Ze had al stiekem haar moeder en diens minnaars gadegeslagen, door de kieren van de deuren thuis. Hoewel ze niet ervaren was, was ze dus goed op hoogte van de mogelijke standjes. Tijdens haar eerste keer klom ze op haar vriendje en bootste zij haar moeder na, nog voor hij aanstalten kon maken. Ze vond het best een grappige herinnering: ‘Ik was jong en deed wat er in mijn hoofd kwam. En op hem was ik verliefd, dus alles moest kunnen.’ Haar vriendje was overrompeld, maar liet het zich overkomen. Hij moest erom lachen.
Het werd een boeiend gesprek tussen Lila en mij. Ik voelde me vrij om haar alles te vragen. Hoe was dat voor een kind om haar eigen moeder met een minnaar bezig te zien? Voor Lila was dat geen punt. Haar moeder sliep met meerdere mannen en van het geld konden zij goed leven. Ook haar tante woonde bij hen en had eveneens meerdere minnaars. Door de gesprekken tussen de vrouwen wist Lila als jong kind al van de hoed en de rand: ‘Hoe je voorkomt dat je zwanger wordt, dus wanneer je wel en wanneer je niet zwanger kunt worden, maar ook hoe je seks kunt hebben tijdens de menstruatie.’ Het gesprek ging verder en verder. Lila vertelde over kruidendampen om de vagina strakker te maken, over kruidendampen om de sperma uit de vagina te doen vloeien, over kruiden die dienden als morning-after-recept en over anale reiniging voor de seks. Waar ze als kind alleen toehoorde en niet mocht meepraten, werd zij als puber deelgenoot van de gesprekken. Haar moeder en tante verzorgden de voorlichting en leerden haar de toepassing van bijvoorbeeld de kruiden.
Lila vertelde over haar eerste vriendje, over haar tweede vriendje en over verschillende verliefdheden daarna. Waar menig Hindustaan bij vrouwen aan het tellen zou geraken, wist Lila het aantal mannen in haar leven snel samen te vatten: ‘Ja, je zult wel denken, hoeveel mannen ik heb gekend. Maar ja, dat weet ik niet en mij maakt het ook niet uit.’ Zij leefde op bij haar herinneringen en sloot haar verhaal af met: ‘Ik weet het … Men mag er van alles van vinden. Ze mogen hun mening hebben, over wat en hoe vrouwen moeten zijn. Maar weet je, mijn moeder en tante hebben mij goed opgevoed. Ik heb een gelukkige jeugd gehad en ik heb van mijn leven genoten. Dat is voor mij belangrijk!’
Onderweg naar huis, na een gezellige en leerzame middag met Lila, dacht ik aan haar moeder en tante. Wat een krachtige vrouwen! Zij zorgden voor elkaar en voor hun kinderen. Zij hadden een manier gevonden, in de Surinaamse mannenwereld van die tijd, om zelfstandig te leven en ook hun eigen bewegingsruimte te behouden. Geen vaste buitenvrouwen, maar slimme risicospreiding. Als de ene man om welke reden dan ook afviel, dan was de andere nog in beeld. De inkomsten voor de vaste lasten waren veilig gesteld.
En wat een wijze vrouwen. Geen oogkleppen op voor de avontuurlijke fratsen van de jeugd. Nee, deze vrouwen hadden hun kinderen goed geëquipeerd met voorlichting. Daar kan menige gezondheidsvoorlichter nog een voorbeeld aan nemen. Ik dacht aan de eerste ervaring van auteur Radjesh, in zijn boek ‘Mijn leven in Drijfzand’. Het beddengoed was besmeurd met ontlasting na zijn eerste keer anale seks. Dat is een ervaring waar menig homoseksuele bottom (onderligger) mee geconfronteerd wordt, voor velen een gênante situatie. Zelfs gezondheidsvoorlichters schromen uitleg te geven over de anale reiniging als voorbereiding. Maar Lila’s moeder en tante gaven alle kennis door die zij hadden. Niet alleen gericht op bescherming tegen geslachtsziekten en verwondingen, maar ook gericht op genotsverhoging voor jezelf en je bedpartner.
Het mooiste van alles vind ik, dat Lila – wanneer het zover is – heen zal gaan met het gevoel dat zij van haar leven heeft genoten, op een manier die bij haar en haar levensloop past.